Την Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2018, σε μια σεμνή τελετή στο Ζάππειο Μέγαρο, αναβίωσε ο θεσμός των Ολυμπίων, στο πλαίσιο των οποίων το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο βραβεύτηκε για την προσφορά του στον Πολιτισμό και τις Τέχνες.

Ο θεσμός των Ολυμπίων ήταν έμπνευση του εθνικού ευεργέτη Ευαγγέλη Ζάππα που το 1856 πρότεινε την τακτική τους διοργάνωση, ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να επιδείξει την πρόοδο και τη συμβολή της στις τέχνες και τη βιομηχανία. Τα πρώτα Ολύμπια έλαβαν χώρα το 1859 και μέχρι το 1888 είχαν διεξαχθεί τέσσερις φορές. Κατά τη διάρκειά τους πραγματοποιούταν εμποροβιομηχανική έκθεση, αλλά και πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες. Η διοργάνωσή τους συνέτεινε καθοριστικά στην αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896, ενώ η ανέγερση του Ζαππείου Μεγάρου το 1888 για τη φιλοξενία τους, αποτέλεσε την πρώτη κατασκευή παγκοσμίως για την εξυπηρέτηση Ολυμπιακών αναγκών.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 130 χρόνων από την ανέγερση του Ζαππείου, η Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων του Ζαππείου Μεγάρου οργάνωσε μια εκδήλωση μνήμης των Εθνικών Ευεργετών Ευαγγέλη και Κωνσταντίνου Ζάππα, αναβιώνοντας λιτά, αλλά και σύμφωνα με το πνεύμα των εμπνευστών τους τον θεσμό των Ολυμπίων. Ανάμεσα στους φορείς που επιλέχθηκαν για να βραβευτούν για την προσφορά τους ήταν το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Ο τιμητικός στέφανος που έλαβε για την προαγωγή του Πολιτισμού και των Τεχνών αποτελεί την αναγνώριση μιας μακράς και κοπιώδους πορείας, που ξεκίνησε την εποχή της θέσπισης και οργάνωσης των πρώτων Ολυμπίων και συνεχίζεται δυναμικά έως τις ημέρες μας. Κατά την ίδια τελετή το Πανεπιστήμιο Αθηνών τιμήθηκε για την προσφορά του στις Επιστήμες και τα Γράμματα, ο Σύλλογος Ελλήνων Ολυμπιονικών τιμήθηκε για τον Αθλητισμό και η ΔΕΗ Α.Ε. για την Οικονομία-Επιχειρηματικότητα.

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ήρθε αντιμέτωπο με σημαντικές προκλήσεις, προκειμένου να φέρει σε πέρας την αποστολή του κατά τη διάρκεια της υπεραιωνόβιας λειτουργίας του. Η πρώτη πρόκληση ήταν η αποπεράτωση του νεοκλασικού κτηρίου στην οδό Πατησίων, που θεμελιώθηκε το 1866 και ολοκληρώθηκε το 1889, και παράλληλα η μεθοδική τεκμηρίωση, ταξινόμηση και έκθεση των αρχαιοτήτων που κατέφθαναν σε αυτό από κάθε μεριά της χώρας. Ένα τιτάνιο έργο με δυσκολίες που ίσως σήμερα υποτιμούμε, καθώς τα οικονομικά και τεχνολογικά μέσα ήταν πενιχρά και η επιστήμη της αρχαιολογίας βρισκόταν στα πρώτα ακόμη στάδια της συστηματοποίησής της. Η απόκρυψη των αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε στη συνέχεια σε μια πρωτοποριακή για την εποχή της και άρτια επιστημονικά και αισθητικά επανέκθεση.

Ο 21^ος αιώνας έθεσε και θέτει νέες προκλήσεις για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπως ήταν η κτηριολογική και εκθεσιακή του ανανέωση μέσα σε ελάχιστο χρόνο εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Σήμερα, οι πλούσιες συλλογές του έχουν εδραιώσει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στη συνείδηση των επισκεπτών ως το σημαντικότερο μουσείο αρχαίας ελληνικής τέχνης. Η συμβολή του σε ερευνητικά προγράμματα και η διεθνής του παρουσία μέσω των αρχαιοτήτων και των εκθέσεων που αποστέλλει κάθε χρόνο στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου είναι εξαιρετικά δυναμική. Στόχος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου είναι να συνεχίσει να αποτελεί έναν σταθερό πόλο προσέλκυσης του ελληνικού και διεθνούς κοινού με υψηλής ποιότητας μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, εκπαιδευτικές δράσεις και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Παράλληλα, όμως, αποτελεί βασική προτεραιότητα η μετατροπή της πολύπαθης γειτονιάς του Μουσείου σε πολυδύναμο κέντρο πολιτισμού και δημιουργικότητας, που θα ανανεώσει οικονομικά και κοινωνικά το προφίλ της περιοχής και θα συμβάλλει στην ευρύτερη ανάπτυξη. Πρόκειται για έναν στόχο που απαιτεί τη συνέργεια πολλών φορέων, επένδυση πόρων, φαντασία, διορατικότητα και στρατηγική, για την εκπλήρωση του οποίου το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο κινητοποιείται με συνέπεια όλα τα τελευταία χρόνια.