ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

Περισσότερα από 90 χρόνια προσφοράς… περισσότερα από 90 χρόνια φίλοι!

 

Η Εταιρεία των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (ΕΦΕΑΜ) είναι σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, το παλιότερο στο είδος του, με έτος ίδρυσης το 1933.

Οι σκοποί της ΕΦΕΑΜ, στο πνεύμα του αρχικού Καταστατικού, που διατηρήθηκε κατά τις αναθεωρήσεις του (1958, 1972, 1989, 1994, 2004), είναι:
α. Η ηθική και υλική ενίσχυση και ο εμπλουτισμός του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, σε στενή συνεργασία με τη Διεύθυνση του Μουσείου, και
β. η συστηματική και συνεχής προσπάθεια για την καλλιέργεια του αρχαιόφιλου πνεύματος σε όσο το δυνατόν πλατύτερη έκταση της ελληνικής κοινωνίας αλλά και πέραν αυτής.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΦΕΑΜ προσφέρει κατά καιρούς συνδρομή σε ανάγκες και ενέργειες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ενώ υποστηρίζει σταθερά και τα εκπαιδευτικά προγράμματά του. Παράλληλα, διοργανώνει για τα μέλη και το ευρύτερο κοινό ξεναγήσεις και ομιλίες από προσωπικότητες διακεκριμένες για το επιστημονικό και πνευματικό τους έργο, επιδιώκοντας παράλληλα να αναδεικνύει και να καλλιεργεί δεσμούς με επίλεκτους φορείς της παιδείας, της επιστήμης και του πνεύματος.

Τα έσοδα του σωματείου προέρχονται από τις εγγραφές, τις συνδρομές και δωρεές μελών και φίλων, καθώς και από τις εισφορές για δράσεις και εκδηλώσεις (ξεναγήσεις, επισκέψεις και εκδρομές αρχαιολογικού, ιστορικού και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος) που διοργανώνονται για τον σκοπό αυτό.

Τα μέλη της ΕΦΕΑΜ έχουν προτεραιότητα συμμετοχής στις εκδηλώσεις, οι οποίες είναι ανοικτές για το κοινό. Το Δελτίο Μέλους της ΕΦΕΑΜ εξασφαλίζει ⁕ δωρεάν είσοδο στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τα κρατικά μουσεία της χώρας ⁕ έκπτωση 20% στα εκμαγεία και τις εκδόσεις του ΟΔΑΠ, που διατίθενται στα πωλητήριά του ⁕ ειδικές τιμές στο Κυλικείο, στο αίθριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

 

Σταθμοί στην πορεία της ΕΦΕΑΜ

Στο πρώτο καταστατικό της ΕΦΕΑΜ, το οποίο εγκρίθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 1933, αποτυπώθηκε ο βασικός τότε σκοπός της: να αγοράζει και να δωρίζει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ελληνικές αρχαιότητες ιδιαίτερης σημασίας, οι οποίες διακινούνταν εμφανώς ή λαθραία, ώστε να παραμένουν στη χώρα.

 

Α΄ περίοδος. 1933-1940
Εμπνευστής, ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της ΕΦΕΑΜ υπήρξε ο Μιχαήλ Βλαστός, που σταδιοδρόμησε σε κέντρα της ελληνικής διασποράς (με ρίζες από την Κωνσταντινούπολη και τη Χίο, γεννήθηκε στην Αθήνα και έζησε στη Μασσαλία, τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία), συλλέκτης με ευρυμάθεια και με διεθνή αναγνώριση –αν και αυτοδίδακτος– στο πεδίο της νομισματικής, τακτικός εταίρος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας από το 1933, και ιδρυτής, το ίδιο έτος, της ΕΦΕΑΜ.

Την περίοδο αυτή, εγγράφοντας στις τάξεις της επιφανείς προσωπικότητες της Ελλάδας και του εξωτερικού, η ΕΦΕΑΜ πετυχαίνει να αγοράσει και να δωρίσει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο πολλές και σημαντικές αρχαιότητες, ενώ η συλλογή αρχαιοτήτων του ιδρυτή της, κατόπιν επιθυμίας του, θα περιέλθει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο το 1988 μέσω της θυγατέρας του, Πηνελόπης-Ιουλίας, συζύγου Ιωάννη Σερπιέρη, και των κληρονόμων της (συλλογή Βλαστού – Σερπιέρη).

Μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Βλαστού, τον Σεπτέμβριο του 1936, την προεδρία του σωματείου αναλαμβάνει ο επιφανής συλλέκτης Αντώνης Μπενάκης, ιδρυτής του μουσείου που φέρει το επώνυμό του. Μελετώντας την ιστορία της ΕΦΕΑΜ, ο δρ. Γεώργιος Δουλφής εντόπισε στοιχεία που τοποθετούν την προεδρία του Α. Μπενάκη στο διάστημα 1936-1940, σε μια εξαιρετικά δύσκολη ιστορική συγκυρία, η οποία θα κορυφωθεί με την έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οδηγώντας σε αναστολή και τη λειτουργία της ΕΦΕΑΜ.

Β΄ περίοδος. 1958-1987
Η αναβίωση και ανασύσταση της ΕΦΕΑΜ μεταπολεμικά οφείλεται στη Χριστίνα Σταθάτου (το γένος Ζαφειροπούλου, Μασσαλία 1899 – Μασσαλία 1990), Ελληνίδα της διασποράς επίσης, η οποία ανέπτυξε σημαντική εθελοντική προσφορά στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων, ενώ υπήρξε συστηματική χορηγός ανασκαφών, καθώς και αγορών και συντηρήσεων αρχαιοτήτων. Στην οικία της θα πραγματοποιηθεί Γενική Συνέλευση της ΕΦΕΑΜ τον Μάιο του 1958 , μετά την οποία η ίδια θα εκλεγεί αντιπρόεδρος και πρόεδρος ο συγγραφέας και πολιτικός Αλέξανδρος Πάλλης. Το 1963 η Χριστίνα Σταθάτου θα αναδειχθεί πρόεδρος και θα παραμείνει στη θέση αυτή επί μια 25ετία, έως το 1987.

Την περίοδο αυτή, η ΕΦΕΑΜ διευρύνει τον κύκλο των μελών, καθώς και των δραστηριοτήτων της. Συνδυάζει την υποστήριξη προς το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (δωρεές αρχαίων αντικειμένων και εξοπλισμού) με τη διοργάνωση εξαιρετικών εκδηλώσεων για τα μέλη και το ευρύτερο κοινό (διαλέξεις, ξεναγήσεις και, από το 1963, εκδρομές), ενώ ενισχύει τα έσοδα προς χάριν των σκοπών της με επιπλέον ενέργειες (όπως η εκτύπωση ποιοτικών επιστολικών δελταρίων).

Σε αναγνώριση της προσφοράς της ΕΦΕΑΜ, το Υπουργείο Πολιτισμού θα παρέχει στα μέλη της Δελτία Ελευθέρας Εισόδου σε αρχαιολογικούς χώρους και κρατικά μουσεία.

 

Γ΄ περίοδος. 1988 – σήμερα

Με στόχο τη συνέχιση της λαμπρής παράδοσης, που θεμελιώθηκε κατά την προηγούμενη περίοδο, θήτευσαν και τα επόμενα Διοικητικά Συμβούλια, με προέδρους τους Σπυρίδωνα Βασιλείου (1988-1989), Γεώργιο Παυλή (1989-1992), Κωνσταντίνο Ηλιόπουλο (1992-2004), Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου (2004-2021), Άννα Μιχοπούλου (2021-σήμερα).

Στα χρόνια αυτά, η ΕΦΕΑΜ εξακολουθεί να υποστηρίζει πολύπλευρα τη λειτουργία και το έργο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ενισχύοντας την υλικοτεχνική του υποδομή με την προμήθεια, μεταξύ άλλων, ειδικού ανυψωτικού μηχανήματος, προθηκών ειδικών προδιαγραφών, στοιχείων ηλεκτρονικού εξοπλισμού, πτυσσόμενων καθισμάτων εκδηλώσεων, αλλά και με τη φιλοτέχνηση των εκθεσιακών μακετών των ακροπόλεων Μυκηνών και Τίρυνθας και την υλοποίηση εκδόσεων αρχαιολογικού περιεχομένου.

Για την προσφορά της η ΕΦΕΑΜ βραβεύθηκε το 1997 από την Ακαδημία Αθηνών.

 

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΦΕΑΜ

Οι αρχαιρεσίες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη ΓΣ στις 18.3.2025 ανέδειξαν τα εννέα μέλη του παρόντος Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και τρία αναπληρωματικά. Μετά την προβλεπόμενη από το Καταστατικό ειδική συνεδρία του ΔΣ, στις 21.3.2025, η σύνθεσή του διαμορφώθηκε ως εξής:

Πρόεδρος
Άννα Μιχοπούλου

Αντιπρόεδρος
Κορίννα Ζερβουδάκη

Γενικός γραμματέας
Διονύσης Ρετσινάς

Ταμίας
Ελένη Μώρου

Ειδικός γραμματέας
Νίκος Λοϊζος

Βοηθός ταμία
Κατερίνα Ταμπακάκη

Σύμβουλοι
Γιώργος Πασχάλης
Γιάννα Δουράμπεη
Ανδρέας Τσοχαντάρης

Αναπληρωματικά μέλη
Ματσούκας Θεοφάνης
Φρυδά Μαρία (Μαρίζα)
Κυρτάτα Αθηνά

 

ΠΡΟΗΓΗΘΕΝΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ

ΔΣ από 7.12.2021
Πρόεδρος
Άννα Μιχοπούλου

Αντιπρόεδρος
Κορίννα Ζερβουδάκη

Γ. Γραμματέας
Δήμητρα Πετροπούλου / Ισαβέλλα Οικονομίδου

Ταμίας
Νικόλαος Αμάξης / Νικόλαος Καραναστάσης / Χριστίνα Κολεσίδου

Ειδ. Γραμματέας
Χαρίκλεια (Λίλια) Δεληγιώργη

Β. Ταμίας
Νικόλαος Καραναστάσης / Μαρία (Μαρίζα) Φρυδά

Σύμβουλοι
Γεώργιος Πασχάλης,
Χαρίκλεια (Χαρά) Τσαμπουράκη
Ανδρομάχη (Μάχη) Κωνσταντινίδου

ΔΣ από 12.4.2019
Πρόεδρος
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Αντιπρόεδρος
Κορίννα Ζερβουδάκη

Γ. Γραμματέας
Παναγιώτης Πετρόπουλος

Ταμίας
Μαρία Χαριτοπούλου

Ειδ. Γραμματέας
Χαρίκλεια (Χαρά) Τσαμπουράκη

Β. Ταμίας
Νικόλαος Αμάξης

Σύμβουλοι
Γεώργιος Πασχάλης,
Χαρίκλεια (Λίλια) Δεληγιώργη,
Άννα-Ευφροσύνη Μιχοπούλου

ΔΣ από 2.4.2016 / 14.4.2016 / 26.9.2018
Πρόεδρος
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Αντιπρόεδρος
Χαρίκλεια (Χαρά) Τσαμπουράκη

Γ. Γραμματέας
Θεόδωρος Φιλιππόπουλος / Αθηνά Ζιώγα

Ταμίας
Μαρία Χαριτοπούλου

Ειδ. Γραμματέας
Κορίννα Ζερβουδάκη

Β. Ταμίας
Νικόλαος Αμάξης

Σύμβουλοι
Γεώργιος Πασχάλης
Χαρίκλεια (Χαρά) Δεληγιώργη
Άννα-Ευφροσύνη Μιχοπούλου

ΔΣ από 3.4.2013
Πρόεδρος
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Αντιπρόεδρος
Αικατερίνη Παπαϊωάννου

Γ. Γραμματέας
Χαρίκλεια (Λίλια) Δεληγιώργη

Ταμίας
Μαρία Χαριτοπούλου

Ειδ. Γραμματέας
Κορίννα Ζερβουδάκη

Β. Ταμίας
Χαρά Τσαμπουράκη

Σύμβουλοι
Νικόλαος Αμάξης
Αθηνά Ζιώγα
Γεώργιος Πασχάλης

ΔΣ από 17.3.2010 / 23.3.2010 / 6.10.2011
Πρόεδρος
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Αντιπρόεδρος
Αικατερίνη Παπαϊωάννου

Γ. Γραμματέας
Χαρίκλεια (Χαρά) Τσαμπουράκη

Ταμίας
Μαρία Χαριτοπούλου

Ειδ. Γραμματέας
Παναγιώτα Γκίκα / Διαμαντής Ηλιάδης

Β. Ταμίας
Κορίννα Ζερβουδάκη

Σύμβουλοι
Νικόλαος Αμάξης
Αθηνά Ζιώγα
Χαρίκλεια (Χαρά) Δεληγιώργη

ΔΣ από 21.3.2007
Πρόεδρος
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Αντιπρόεδρος
Πηνελόπη Καραγεωργοπούλου-Καραχάλιου

Γ. Γραμματέας
Αρχοντούλα Μπαλάκα

Ταμίας
Μαρία Χαριτοπούλου

Ειδ. Γραμματέας
Κορίννα Ζερβουδάκη

Β. Ταμίας
Αικατερίνη Παπαϊωάννου

Σύμβουλοι
Αθηνά Ζιώγα
Νικόλαος Νομικός
Παναγιώτα Πλευρίτου

ΔΣ από 1.4.2004 & 8.9.2004
Πρόεδρος
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Αντιπρόεδρος
Πηνελόπη Καραγεωργοπούλου-Καραχάλιου

Γ. Γραμματέας
Αθηνά Ζιώγα

Ταμίας
Μαρία Χαριτοπούλου

Ειδ. Γραμματέας
Ελένη Βρατσάνου

Β. Ταμίας
Αικατερίνη Παπαϊωάννου

Σύμβουλοι
Μαργαρίτα Βραχάλη / Νικόλαος Νομικός
Γεώργιος Μαραγκός
Ιωάννης Σπηλιάδης

ΔΣ από  9.5.2001
Πρόεδρος
Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος

Αντιπρόεδρος
Ελένη Κυριλλοπούλου

Γ. Γραμματέας
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Ταμίας
Αγγελική Λαζάρου

Ειδ. Γραμματέας
Ελένη Βρατσάνου (γ. Κλαδάκη)

Β. Ταμίας
Μαργαρίτα Βραχάλη

Σύμβουλοι
Πηνελόπη Καραγεωργοπούλου-Καραχάλιου
Αικατερίνη Παπαϊωάννου
Μαρία Χαριτοπούλου

ΔΣ από 8.4.1998
Πρόεδρος
Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος

Αντιπρόεδρος
Έλλη Βιθυνού

Γ. Γραμματέας
Ευθαλία Μπαρμπάτη-Βάρτσου

Ταμίας
Αγγελική Λαζάρου

Ειδ. Γραμματέας
Ελένη Βρατσάνου (γ. Κλαδάκη)

Β. Ταμίας
Αικατερίνη Παπαϊωάννου

Σύμβουλοι
Τζένη Σακελλαροπούλου
Ελένη Κυριλλοπούλου
Μαργαρίτα Βραχάλη

 

20.12.2022, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο / Αίθουσα του Βωμού.
Εορταστική εκδήλωση προς τιμήν Ευθαλίας Μπαρμπάτη-Βάρτσου, προέδρου της ΕΦΕΑΜ επί 18 έτη (2004-2021),
Μαρίας Χαριτοπούλου, ταμία κατά το ίδιο μακρό διάστημα, και Αθηνάς Ζιώγα, γ. γραμματέα επί τέσσερα έτη.
Τις τιμώμενες παρουσίασαν οι Δήμητρα Πετροπούλου, Γιώργος Χαριτόπουλος και Νικόλας Αμάξης.
Χαιρετισμό απηύθυνε η διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Άννα Καραπαναγιώτου.
Η Νατάσα Μωυσόγλου ερμήνευσε το ποίημα της Σαπφούς «Κέλομαί σε, Γογγύλα», μελοποιημένο από τον Μάνο Χατζιδάκι,
με εισαγωγή τη μουσική από τον «Επιτάφιο» του Σεικίλου.
Την εκδήλωση συντόνισε και παρουσίασε η πρόεδρος της ΕΦΕΑΜ, Άννα Μιχοπούλου.

(Φωτογραφίες. Κ. Κομίνης).

***