Η Συλλογή Έργων Μεταλλοτεχνίας του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου αποτελεί μία από τις πλουσιότερες και σημαντικότερες συλλογές μετάλλινων αρχαίων έργων τέχνης του ελληνικού πολιτισμού στον κόσμο. Η Συλλογή ορίστηκε ως αγαλματιοθήκη, δηλαδή “Συλλογή πήλινων και χαλκών αγαλματίων και λοιπών διαφόρου ύλης αρχαίων” με το Βασιλικό Διάταγμα της 31ης Iουλίου 1893 περί “Διοργανισμού του Eθνικού Aρχαιολογικού Mουσείου”. Ωστόσο, άρχισε να δημιουργείται το 1858, όταν τα μετάλλινα αρχαία έργα τέχνης αποτελούσαν τμήμα της εν Aθήναις Aρχαιολογικής Eταιρείας, που στεγαζόταν τότε στο Πανεπιστήμιο Aθηνών.

Η πλειονότητα των αντικειμένων της Συλλογής βρέθηκε κατά τις συστηματικές ανασκαφικές εργασίες, που διενεργήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου και τις αρχές του 20ου αι. στον ελλαδικό χώρο από την Eν Aθήναις Aρχαιολογική Eταιρεία και τις Ξένες Aρχαιολογικές Σχολές στην Eλλάδα. Η ανασκαφική σκαπάνη έφερε στο φως πανελλήνια ιερά και τοπικούς χώρους λατρείας, νεκροταφεία και ποικίλες εγκαταστάσεις που σχετίζονται με το δημόσιο και ιδιωτικό βίο, καθώς και πλήθος αντικειμένων που μαρτυρούν την ανθρώπινη δραστηριότητα στους χώρους αυτούς.

Παράλληλα, αξιόλογα έργα εμπλούτισαν τη Συλλογή ως αποτέλεσμα κατασχέσεων, δωρεών, παραδόσεων και αγορών, πράξεις που εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να λαμβάνουν χώρα, αυξάνοντας τον αριθμό των αντικειμένων της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δωρεά του μεγαλοκτηματία και φιλάρχαιου πολιτικού, Κων/νου Καραπάνου (1840-1911), το 1902, που περιλαμβάνει πλήθος αντικειμένων κυρίως από το ιερό του Δία Νάιου στη Δωδώνη, και η πλούσια συλλογή ιατρικών εργαλείων, που κατείχε ο γιατρός Κων/νος Λάμπρου και περιήλθε στη Συλλογή το 1899. Στον εμπλουτισμό της Συλλογής συνέβαλε το Βασιλικό Διάταγμα του 1910, σύμφωνα με το οποίο τα ευρήματα από τις ανασκαφές της Αττικής και τα σπουδαιότερα από την επαρχία, καθώς και τα αρχαία που αποκτιούνταν από δωρεές και αγορές, θα περιέρχονταν στο ΕΑΜ.

Η Συλλογή αριθμεί σήμερα περί τις 35.000 καταγεγραμμένες αρχαιότητες, μεγάλου μεγέθους αγάλματα και έργα μικροτεχνίας, κατασκευασμένες κυρίως από χαλκό και κράματα αυτού, από σίδηρο και μόλυβδο. Περίπου 1.670 εκτίθενται στις αίθουσες 36-39 της μόνιμης έκθεσης της Συλλογής, που καταλαμβάνει έκταση περίπου 547, 50 τ.μ., ενώ κάποια άλλα κοσμούν τις αίθουσες των μόνιμων εκθέσεων της Συλλογής Γλυπτών και Αγγείων.

Μοναδικής καλλιτεχνικής και αρχαιολογικής αξίας έργα της Συλλογής τα μεγάλα μπρούτζινα αγάλματα που κοσμούν τις κεντρικές αίθουσες του Μουσείου: ο Δίας ή Ποσειδώνας του Αρτεμίσιου, ο Αναβάτης από την ίδια περιοχή, ο Ποσειδώνας της Λιβαδόστρας, το Παιδί του Mαραθώνα, ο Έφηβος των Aντικυθήρων και Φιλόσοφος από το ίδιο ναυάγιo, ο έφιππος Aύγουστος από τη θαλάσσια περιοχή της Λήμνου, η Ιουλία Ακυλία Σεβήρα από την ακρόπολη της Σπάρτης. Η πλειονότητα αυτών ανασύρθηκαν από το βυθό της θαλάσσης, καθώς αποτελούσαν φορτίο ρωμαϊκών πλοίων που ναυάγησαν κατά τη μεταφορά ανεκτίμητων θησαυρών από τον ελλαδικό χώρο σε περιοχές της ρωμαϊκής επικράτειας.

Δύο από τα αποκτήματα της Συλλογής, το μπρούτζινο άγαλμα της νεαρής ανδρικής μορφής, που κατασχέθηκε στο Saarbrücken της Γερμανίας το 1998 και επαναπατρίστηκε το 2002, και ο χάλκινος κρατήρας, που επαναπατρίσθηκε το 2008 από τις Η.Π.Α. (Συλλογή S. White και L. Levy), κοσμούν την είσοδο της μόνιμης έκθεσης της Συλλογής.

Η Συλλογή Έργων Μεταλλοτεχνίας με τον πλούτο της αναδεικνύει όλες τις εκφάνσεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και τον αντίκτυπο που αυτός είχε στον τότε γνωστό κόσμο.